Bivši Gagarinov put (sada Gagarinovo šetalište) kao nadsvođeni potok Kuniščak [GP 2013.]

Izblijedjeli tragovi Rusije/Sovjetskog saveza na tlu Trešnjevke

Odnosi Hrvatske/Jugoslavije/Zagreba/Trešnjevke i Rusije/Sovjetskog saveza su gotovo uvijek nosili breme tekućih političkih strujanja i zbog toga su se i više nego ostali zrcalili i na životu grada. U vrijeme nakon Prvog svjetskog rata i želje za sveslavenskom suradnjom Prag i Varšava su dobili svoje ulice u centru grada, no Moskva nije, vrlo vjerojatno zbog Oktobarske revolucije koja je tada već prošla kroz Rusiju i kumovala nastajanju Sovjetskog saveza.

No, nakon Drugog svjetskog rata i ratnog i ideološkog savezništva sa Sovjetskim savezom Moskva je vrlo brzo dobila svoju ulicu – nekadašnju Varaždinsku, a buduću Ulicu proleterskih brigada odnosno Ulicu grada Vukovara, jednu od najvažnijih ulica koja je nastala u to doba. (druga ulica koja je doživjela sličnu sudbinu je bila Ulica kralja Zvonimira koja je postala Ulica Crvene armije odnosno kasnije Ulica socijalističke revolucije pa opet kralja Zvonimira)

Ljubav nije dugo trajala – stigao je razlaz sa Informbiroom 1948. godine i Moskva i Crvena armija su vrlo brzo izgubile svoje ulice. Ali, nakon Staljinove smrti su se odnosi malo-pomalo opet počeli zagrijavati i tokom 60-ih je došlo i do sve jače ekonomske suradnje. 1966. godine je poduzeće Nikola Tesla dobilo važan ugovor za opremanje moskovske telefonske centrale koji je bio početak velikih poslova koje je ta firma dobivala na sovjetskom/ruskom tržištu sve do danas… a kao „popratna pojava“ te suradnje Trešnjevka se odjednom našla središtem iskazivanja naklonosti tadašnje države prema Sovjetskom savezu. Centralni trg Trešnjevke je već krajem 50-ih godina dobio ime Trg Oktobarske revolucije, a 1967. je Krapinska ulica preimenovana u Moskovsku, a Nova cesta u Lenjingradsku.

Uz to, pješački put koji vodi od tržnice prema Savskoj cesti trasom potoka Kuniščaka dobio je ime Gagarinov put (danas Gagarinovo šetalište) prema poznatom ruskom astronautu Juriju Gagarinu. Dakle, i središnji trg Trešnjevke i četiri ulice koje su se radijalno pružale od njega su nosile imena vezana uz Rusiju!
Kao zanimljivost, Moskovska ulica (Krapinska) te je 1967. zapravo bila prometni produžetak Moskovske ulice (Ulice grada Vukovara) kakva je bila do 1948.!

Bivša Moskovska ulica (sada Krapinska ulica) [GP 2013.]

No, osamostaljenjem Hrvatske ti nazivi vrlo brzo nestaju i do današnjeg dana se održao jedino Gagarinovo šetalište kao jedino ulično ime u Zagrebu vezano uz Rusiju, ali i istraživanje svemira.

(Vanja)

Zanimljive poveznice:

• Tekst sa bloga Nepoznati Zagreb pod naslovom “Ulica grada Vukovara: 80 godina života, 65 godina burnog razvoja”.
• Tekst na Wikipediji o Juriju Gagarinu, prvom čovjeku koji je otputovao u svemir
• Tekst na Wikipediji o Sovjetskom savezu